Πώς να Βάψετε Αυγά Κόκκινα με Φυσικούς Τρόπους: Υγιεινές Επιλογές για το Πασχαλινό Σας Τραπέζι

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Το βάψιμο των αυγών το Πάσχα δεν είναι απαραίτητο να γίνει με έτοιμες βαφές αγορασμένες από το σούπερ μάρκετ καθώς μπορεί να γίνει και με φυσικό τρόπο. Τα πασχαλινά αυγά είναι μέρος των εθίμων του Πάσχα διότι Πάσχα χωρίς αυγά γίνεται; Δεν γίνεται!

Στην Ελλάδα, τα αυγά βάφονται κατά κύριο λόγο κόκκινα αν και δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν αυγά κι άλλου χρώματος ή αυγά πολύχρωμα.

Ένας υγιεινός τρόπος για να βάψεις αυγά κόκκινα είναι με φυσικά χρώματα από τρόφιμα. 

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα εξής υλικά για να πετύχεις το κόκκινο χρώμα:

Ας δούμε αναλυτικά πώς μπορείς να χρησιμοποιήσεις κάθε υλικό για να βάψεις τα αυγά κόκκινα:

Κόκκινα κουκούτσια κόκκινης πιπεριάς:

• Βράζεις τα κόκκινα κουκούτσια σε νερό μέχρι να αποδώσουν το χρώμα τους. 
•  Μπορείς να χρησιμοποιήσεις έναν λίγο ξύδι ή χυμό λεμονιού για να βελτιώσεις το αποτέλεσμα. 

Κόκκινη πάπρικα:

• Ανακατεύεις την πάπρικα με νερό για να φτιάξεις έναν εκχύλισμα. 
•  Βράζεις το εκχύλισμα για μερικά λεπτά και στη συνέχεια το αφήνεις να κρυώσει. 

 Ροδάκινα ή κόκκινα μήλα:

• Κόβεις τα μήλα ή τα ροδάκινα σε μικρά κομμάτια και τα βράζεις σε νερό. 
•  Αφήνεις το μείγμα να βράσει για περίπου 15-20 λεπτά, μέχρι να αποδώσει το χρώμα τους. 

 Κόκκινα κράνα:

• Βράζεις τα κράνα σε νερό για να αποδώσουν το χρώμα τους. 
•  Μπορείς να προσθέσεις ένα κουταλάκι ξυδιού ή χυμό λεμονιού για να δώσεις λάμψη και να σταθεροποιήσεις το χρώμα. 

 Χυμός κόκκινων φρούτων:

• Χρησιμοποίησε χυμό από κόκκινα φρούτα όπως βατόμουρα, φράουλες ή κεράσια. 
• Βράζεις τα αυγά σε αυτόν τον χυμό για να αποκτήσουν το χρώμα του φρούτου. 

Πώς να είναι ασφαλή τα αυγά

Ένα χαλασμένο αυγό δεν έχει πάντα αποκρουστική μυρωδιά, γι’ αυτό και πρέπει να μην το ριψοκινδυνεύετε αν δεν σας μυρίζει άσχημα. Πριν βράσετε τα αυγά, πετάξτε όποιο έχει ρωγμές και ατέλειες στο κέλυφος.

Βράστε τα καλά μέχρι ο κρόκος και το ασπράδι να είναι σφιχτά. Όταν τα σερβίρετε στο τραπέζι, ή όταν τα βγάζετε έξω ως διακοσμητικά, θυμηθείτε να τα μαζέψετε πάλι μόλις συμπληρώσουν δύο ώρες εκτός ψυγείου. Εάν τα αφήσετε έξω περισσότερο από όσο πρέπει, διακινδυνεύετε να πάθετε δηλητηρίαση.

Διαβάστε επίσης

• Πόσο ωφέλιμα είναι τα αυγά; Πόσα επιτρέπεται να τρώμε; Η αλήθεια με την χοληστερίνη
• Σαλμονέλωση (σαλμονέλα) με πυρετό, διάρροια, μπορεί να οφείλεται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα
• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορείτε να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε

Ανήλικος έδειρε την γιαγιά του στα Χανιά

 medlabnews.gr iatrikanea

Ένα απίστευτο περιστατικό ενδοοικοενειακής βίας με πρωταγωνιστή ανήλικο και θύμα τη γιαγιά του, εκτυλίχθηκε χθες το βράδυ στα Χανιά.

Πρόκειται για έναν 15χρονο, ο οποίος κάτω από ασαφείς προς το παρόν συνθήκες, επιτέθηκε στην 69χρονη γιαγιά του μέσα στο σπίτι της στη Σούδα και την χτύπησε στο κεφάλι, στο αριστερό χέρι και στο δεξί πόδι.

Η γυναίκα κατήγγειλε το περιστατικό στις 10:30 το βράδυ, με αποτέλεσμα οι αστυνομικοί να συλλάβουν το 15χρονο αγόρι που αντιμετωπίζει τις κατηγορίες της ενδοοιογενειακής βίας και πρόκλησης απλής σωματικής βλάβης.

Σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΡΤ Χανίων, το ίδιο το παιδί έχει πέσει θύμα οικογενειακής βίας, ενώ κατά το παρελθόν είχε εμπλακεί σε περιστατικά βίας στο σχολείο σαν δράστης, ενώ έχει πέσει και θύμα ενδοοικογενειακής βίας από τον πατέρα του.

Μάλιστα, είχε πάλι επιτεθεί προ ημερών και στη τη γιαγιά του και τον θείο του.

Ακολούθησε βίαιο περιστατικό και με τον πατέρα του, με αποτέλεσμα να συλληφθεί για σωματική βλάβη σε βάρος του 15χρονου γιου του.

Η AstraZeneca αναγνώρισε για πρώτη φορά ότι το εμβόλιο με την εμπορική ονομασία «Covidshield» μπορεί να προκαλέσει θρομβώσεις

 medlabnews.gr iatrikanea

Η AstraZeneca αναγνώρισε για πρώτη φορά ότι το εμβόλιο με την εμπορική ονομασία «Covidshield» που χρησιμοποιήθηκε κατά του κοροναϊού, μπορεί να προκαλέσει σπάνιες παρενέργειες, όπως θρόμβους αίματος και χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων.

Το «Covishield» που αναπτύχθηκε από τη βρετανοσουηδική εταιρεία της AstraZeneca σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, χορηγήθηκε ευρέως κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε περισσότερες από 150 χώρες.

Σε ομαδική αγωγή που κατατέθηκε στη Βρετανία κατά της εταιρείας, αναφέρεται ότι το εμβόλιο ευθύνεται για θανάτους και προβλήματα υγείας. Στην αγωγή ζητείται αποζημίωση έως και 100 εκατ. λίρες για περίπου 50 θύματα. Ένας από τους καταγγέλλοντες ισχυρίστηκε ότι το εμβόλιο του προκάλεσε μόνιμη εγκεφαλική βλάβη αφού εμφάνισε θρόμβο, εμποδίζοντάς τον να εργαστεί.

Ενώ η AstraZeneca έχει αμφισβητήσει αυτούς τους ισχυρισμούς της αγωγής, παραδέχθηκε για πρώτη φορά σε ένα από τα δικαστικά έγγραφα ότι το εμβόλιο μπορεί «σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσει TTS», δηλαδή θρόμβωση με σύνδρομο θρομβοκυτταροπενίας, το οποίο χαρακτηρίζεται από θρόμβους και χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων στον άνθρωπο.

«Ο αιτιώδης μηχανισμός δεν είναι γνωστός», ανέφερε η εταιρεία στα δικαστικά έγγραφα τον περασμένο Φεβρουάριο. «Το TTS μπορεί να εμφανιστεί και χωρίς το εμβόλιο της AstraZeneca. Η αιτιολόγηση σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση είναι θέμα που θα πρέπει να αποδειχθεί από εμπειρογνώμονες», προσθέτει η εταιρεία.

Υπενθυμίζεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε επιβεβαιώσει πως το «Covishield» μπορεί να έχει απειλητικές για τη ζωή παρενέργειες. «Ενα πολύ σπάνιο ανεπιθύμητο συμβάν που ονομάζεται σύνδρομο θρόμβωσης με θρομβοπενία, το οποίο περιλαμβάνει ασυνήθιστα και σοβαρά περιστατικά πήξης του αίματος που σχετίζονται με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, έχει αναφερθεί μετά τον εμβολιασμό με αυτό το εμβόλιο», έχει αναφέρει ο Οργανισμός.

Με πληροφορίες από independent

Διαβάστε επίσης

Τι να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τις παρενέργειες του εμβολίου;

Τι συμβαίνει αν δεν έχετε παρενέργειες από το εμβόλιο; Έχει δράσει ή πρέπει να ανησυχείτε;

Έχετε αλλεργία; Μπορείτε να κάνετε εμβόλιο; Τι πρέπει να προσέξετε;

Αιμορροφιλία Α: Θετική γνωμοδότηση για το efanesoctocog alfa της Sobi

medlabnews.gr iatrikanea

Η αιμορροφιλία Α είναι μια σπάνια, διά βίου γενετική διαταραχή κατά την οποία ο οργανισμός δεν παράγει αρκετή ποσότητα παράγοντα VIII ή παράγει δυσλειτουργικό παράγοντα VIII – μια πρωτεΐνη που είναι απαραίτητη για την πήξη του αίματος.

Εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου μίας στις 5.000 γεννήσεις αρρένων ετησίως και σπανιότερα σε θήλεα βρέφη. Τα άτομα με αιμορροφιλία ενδέχεται να εμφανίσουν αιμορραγικά επεισόδια τα οποία μπορεί να προκαλέσουν πόνο, μη αναστρέψιμη βλάβη στις αρθρώσεις και απειλητικές για τη ζωή αιμορραγίες. Οι κλινικές εκβάσεις έχουν βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου χάρη στα σημαντικά επιτεύγματα όσον αφορά στις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, εντούτοις εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές ανεκπλήρωτες κλινικές και κοινωνικές ανάγκες για όσους ζουν με την πάθηση.

Η Sobi™ ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση - Committee for Medicinal Products for Human Use (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) εξέδωσε θετική γνωμοδότηση με την οποία συνιστά την έγκριση του efanesoctocog alfa για τη θεραπεία και την πρόληψη των αιμορραγιών και την περιεγχειρητική προφύλαξη στην αιμορροφιλία Α. Το efanesoctocog alfa αποτελεί μια θεραπεία υποκατάστασης του παράγοντα VIII, η οποία χορηγείται άπαξ εβδομαδιαίως παρέχοντας υψηλά διατηρούμενα επίπεδα δραστικότητας σε ασθενείς με Αιμορροφιλία Α κάθε ηλικιακής ομάδας και με κάθε βαθμό βαρύτητας της διαταραχής.

Το efanesoctocog alfa εξασφαλίζει σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, φυσιολογικά έως σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα δραστικότητας του παράγοντα VIII (πάνω από 40%) για σημαντικό μέρος της εβδομάδας, όταν χορηγείται άπαξ εβδομαδιαίως, επιτυγχάνοντας ελάχιστα επίπεδα φαρμάκου της τάξης του 15% την 7η ημέρα, σε ενήλικες και εφήβους. Ως εκ τούτου, εξασφαλίζεται σημαντικά βελτιωμένη προστασία από αιμορραγίες σε σύγκριση με τις υπάρχουσες θεραπείες προφύλαξης με παράγοντα VIII. Η θετική γνωμοδότηση της CHMP θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να ληφθεί απόφαση για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας.

«Η σημερινή ανακοίνωση αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στον τομέα της φροντίδας της αιμορροφιλίας και μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στη διάθεση του efanesoctocog alfa στους ασθενείς στην ΕΕ. Το efanesoctocog alfa διατηρεί υψηλά επίπεδα δραστικότητας του παράγοντα VIII καθ' όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, δίνοντας, έτσι, σιγουριά στους ασθενείς αναφορικά με τη προστασία που μπορεί να παρέχει για την πρόληψη των αιμορραγιών, τη διαχείριση των χειρουργικών επεμβάσεων και τη θεραπεία των αιμορραγικών επεισοδίων. Λαμβάνοντας υπόψη τη δυνατότητα του φαρμάκου να βελτιώνει σημαντικά τις θεραπευτικές εκβάσεις και την ποιότητα ζωής των ατόμων που ζουν με αιμορροφιλία Α, είμαστε ενθουσιασμένοι με τον θετικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει αυτή η θεραπεία σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η Lydia Abad-Franch, MBA, επικεφαλής του Τμήματος έρευνας, ανάπτυξης και ιατρικών υποθέσεων και Chief Medical Officer της Sobi.

Η σύσταση της CHMP βασίζεται στα αποτελέσματα από τις βασικές μελέτες φάσης 3: τη μελέτη XTEND-1 σε ενήλικες και εφήβους και τη μελέτη XTEND-Kids σε παιδιά, οι οποίες αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του efanesoctocog alfa. Οι εν λόγω μελέτες κατέδειξαν ότι η προφυλακτική αγωγή με efanesoctocog alfa άπαξ εβδομαδιαίως (50 IU/kg) παρείχε σημαντική προστασία από αιμορραγίες (μέσος όρος ABR <1 και 80-88% των ασθενών δεν εμφάνισαν αυθόρμητες αιμορραγίες) σε άτομα με σοβαρή αιμορροφιλία Α οποιασδήποτε ηλικίας. Τα δεδομένα έδειξαν επίσης σημαντική βελτίωση της υγείας των αρθρώσεων, της σωματικής υγείας, του πόνου και της συνολικής ποιότητας ζωής κατά τη σύγκριση των μετρήσεων της εβδομάδας 52 και των αρχικών μετρήσεων.1 Δεν παρατηρήθηκαν αναστολείς του παράγοντα VIII στο κλινικό πρόγραμμα του efanesoctocog alfa.

Το efanesoctocog alfa έλαβε για πρώτη φορά έγκριση στις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2023 από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Ο FDA είχε προηγουμένως χορηγήσει στο efanesoctocog alfa τον χαρακτηρισμό Πρωτοποριακής θεραπείας (Breakthrough Therapy) τον Μάιο του 2022 – η πρώτη θεραπεία με βάση τον παράγοντα VIII που έλαβε αυτόν τον χαρακτηρισμό, τον χαρακτηρισμό Ταχείας αξιολόγησης (Fast Track) τον Φεβρουάριο του 2021 και τον χαρακτηρισμό Ορφανού φαρμάκου (Orphan Drug) το 2017.

Διαβάστε επίσης:

Αιμορροφιλία τι είναι; Tι προκαλεί; Πώς αντιμετωπίζεται; Πρώτες βοήθειες αιμορραγικού επεισοδίου

 

Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία: Συμβουλές προς τους Καρδιοπαθείς για το πασχαλινό τραπέζι

medlabnews.gr iatrikanea

Λίγες ημέρες πριν την εορτή του Πάσχα και ενόψει του εορταστικών τραπεζιών συνίσταται εγκράτεια ιδιαίτερα σε όσους έχουν κάνει νηστεία 40 ημέρες και στους καρδιοπαθείς.

Το πασχαλινό τραπέζι παρά την νοστιμιά του ενέχει πολλούς κινδύνους για υγιείς και για ασθενείς. Οι καρδιοπαθείς αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για αυτό και η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία κρούει τον κώδωνα κινδύνου για τις διατροφικές τους επιλογές που πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και με σύνεση.

Εκείνο που πρέπει να ξέρουν -ιδιαίτερα οι καρδιοπαθείς- είναι ότι η υπερκατανάλωση λίπους και αλατιού, μπορεί να συντελέσει στην εκδήλωση πνευμονικής εμβολής, δύο με τρεις ημέρες αργότερα, για αυτό είναι πολύ σημαντικό στην περίπτωση που εμφανίσουν δύσπνοια ή υπερβολική κατακράτηση υγρών, να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια για την πρόληψη σοβαρότερων επιπλοκών.

Επίσης τονίζεται η αποφυγή της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών. Το κύριο πρόβλημα που προκαλούν τα κορεσμένα λιπαρά στην υγεία είναι ο αντίκτυπος στο επίπεδο της χοληστερόλης, καθώς η υψηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οδηγεί σε αύξηση της κακής LDL χοληστερόλης, η οποία μπορεί να σχηματίσει αθηρωματική πλάκα στις αρτηρίες, που εμποδίζει τη ροή του αίματος και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού. Το αρνί είναι πλούσιο σε τέτοια λιπαρά για αυτό αφαιρέστε την πέτσα ή αν είναι δυνατόν προτιμήστε κατσίκι για το πασχαλινό γεύμα σας και συνοδεύστε το πάντα με άφθονα πράσινα λαχανικά που έχουν αντιοξειδωτική δράση, προκαλούν κορεσμό και εξουδετερώνουν την θρομβογόνο επίδραση των λιπιδίων.

 Η μεγάλη συσσώρευση λίπους είναι ακόμη πιο επικίνδυνη κατά τις νυχτερινές ώρες καθώς σχετίζεται με εγκεφαλικά επεισόδια και με εμφράγματα του μυοκαρδίου. Για την αποφυγή λιπαρών πιάτων μπορείτε, λίγη ώρα πριν καθίσετε στο γιορτινό τραπέζι, να φάτε ένα φρούτο ή λίγους ξηρούς καρπούς για να μειωθεί το αίσθημα της πείνας. Επίσης μπορείτε να  ξεκινήσετε το γεύμα σας, με  μια πλούσια πράσινη σαλάτα ή βραστά λαχανικά που μόνο ευεργετική επίδραση θα έχει για τον οργανισμό σας.

Η διατήρηση του σωστού βάρους είναι πολύ σημαντική κυρίως για τους καρδιοπαθείς καθώς η παχυσαρκία και το κοιλιακό λίπος αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου. Είναι πολύ βασικό να διατηρείται μια σωστή ισορροπημένη διατροφή με υπολογισμένες θερμίδες και να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πηγή των θερμίδων, ώστε τα φαγητά που καταναλώνονται να προσφέρουν θρεπτικά συστατικά και όχι λίπος, χοληστερίνη και επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία.

Διατροφικές οδηγίες:

-Αποφύγετε το «τσιμπολόγημα», πάνω από το αρνί. Αν θέλετε να φάτε, καθίστε στο τραπέζι και απολαύστε το γεύμα σας μασώντας αργά για να διευκολύνετε την πέψη  αλλά και για να χορτάσετε πιο γρήγορα.

-Το πιάτο που θα σας χορτάσει χωρίς να σας φορτώσει με πολλές θερμίδες, είναι  ψητό κρέας αρνί ή κατσίκι χωρίς πέτσα και λίπος χωρίς πολλές πατάτες, ζυμαρικά και ψωμί.

-Συνοδεύστε το κρέας με άφθονη σαλάτα. Οι σαλάτες διεγείρουν το αίσθημα κορεσμού της πείνας, είναι υγιεινές λόγω του πλούτου τους σε φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά και δεν έχουν πολλές θερμίδες εφόσον βεβαίως είναι απλές χωρίς ανθυγιεινές και επεξεργασμένες σάλτσες.

-Προσθέστε στη σαλάτα και στο φαγητό σας παρθένο ελαιόλαδο που είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά που έχουν καρδιοπροστατευτική δράση και σε φαινόλες που είναι ευεργετικές για την καρδιακή λειτουργία.

-Αποφύγετε το άσπρο ψωμί που προσφέρει επιπλέον θερμίδες χωρίς όφελος. Προτιμήστε μέτρια κατανάλωση αρτοσκευασμάτων ολικής αλέσεως ή σικάλεως ή παξιμάδια χαρουπιού.

-Να είστε προσεκτικοί με την κατανάλωση των γιορτινών γλυκών όπως τα τσουρέκια και τα καλιτσούνια που είναι πολύ πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά.

-Μην αλατίζετε το φαγητό σας. Το αρνί και τα άλλα πασχαλινά εδέσματα, είναι συνήθως υπερ-αλατισμένα!!! Απομακρύνετε λοιπόν την αλατιέρα από το τραπέζι και ενισχύστε την γεύση με μπαχαρικά και βότανα όπως φρέσκια ρίγανη και θυμάρι. Μην συνοδεύετε με επεξεργασμένα τρόφιμα όπως έτοιμες σάλτσες που υπερτερούν σε αλάτι.

-Προσέξετε τι πίνετε και μην ανακατεύετε διαφορετικά ποτά όπως τσίπουρο, ρακί, κρασί και μπύρα. Δύο ποτά για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες είναι η συνιστώμενη πρόσληψη σε ημερήσια βάση. Προτιμήστε το κόκκινό κρασί που έχει αντιοξειδωτική δράση.

-Πίνετε άφθονο νερό και μη αλκοολούχα ποτά χωρίς θερμίδες. Με αυτή την «τακτική» νιώθετε το αίσθημα της πληρότητας στο στομάχι σας χωρίς να επιβαρύνεται τον οργανισμό σας με ανούσια συστατικά που μόνο βλαβερές συνέπειες έχουν για την υγεία όπως ζάχαρη και συντηρητικά. Άλλωστε πίνοντας νερό και διατηρώντας σωστή ενυδάτωση προστατεύουμε την καρδιά μας.

-Συνοπτικά δοκιμάστε με μέτρο από όλα αλλά φάτε υγιεινά! Επιλέξτε άπαχο κρέας, σαλάτα με ελαιόλαδο και αποφύγετε τα γλυκά. Να τρώτε με υπομονή, δώστε χρόνο στον εαυτό σας να χορτάσει. Μην προτιμήσετε αλκοολούχα ποτά αλλά νερό και μην ξεχνάτε τα ενδιάμεσα σνακ που μπορεί να είναι φρούτα πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά ώστε να αποφεύγονται περιστατικά υπερφαγίας. Διατηρήστε το βάρος σας με σωστές διατροφικές επιλογές που δεν στερούνται γεύσης και μην ξεχνάτε την άσκηση έστω κι αν είναι χορός γύρω από το πασχαλινό τραπέζι.

Διαβάστε επίσης:

Αρνί, αρνάκι γάλακτος, κατσίκι; Πόσες θερμίδες έχουν; Τι λένε οι διατροφολόγοι;

Φούσκωμα, πρήξιμο, ο τυμπανισμός της κοιλιάς, που οφείλεται και τι μπορείτε να κάνετε;

Πόσο ωφέλιμo είναι το αυγό; Πόσα αυγά κάνει να τρώμε; Αυξάνουν την χοληστερίνη; Βοηθούν στην δίαιτα;

Εγκαινίαση της «Ηλεκτρονικής Εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα του Βιβλίου Τσέπης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για Παιδιά και Εφήβους»

medlabnews.gr iatrikanea

Το Υπουργείο Υγείας συνδιοργάνωσε μαζί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μέσω του Γραφείου για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα, μια υβριδική εκδήλωση για την εγκαινίαση της «Ηλεκτρονικής Εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα του Βιβλίου Τσέπης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για Παιδιά και Εφήβους».

Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Υγείας, συμμετείχαν ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, ο Υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας  Φωφώ Καλύβα και ο Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ/Ευρώπης για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών João Breda.

Η νέα ηλεκτρονική εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα στοχεύει στη βελτίωση των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της ποιότητας της φροντίδας για κάθε παιδί και έφηβο σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ. Έχει σχεδιαστεί και απευθύνεται αποκλειστικά σε επαγγελματίες υγείας που είναι υπεύθυνοι για την φροντίδα παιδιών και νέων.

Ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε:

«Είναι μεγάλη μου τιμή που φιλοξενώ στο Υπουργείο Υγείας αυτή την εκδήλωση. Θα ήθελα να σας χαιρετίσω και να σας συγχαρώ για την πρώτη επίσημη ανακοίνωση της εφαρμογής, της ψηφιοποίησης αυτού του βιβλίου, διότι το βιβλίο είναι πολύ σημαντικό, αλλά στην εποχή μας ό,τι δεν είναι ψηφιακό δεν πετυχαίνει. Και όταν κάτι είναι ψηφιακό, όλοι έχουν πρόσβαση σε αυτό, πολύ εύκολα, κάτι που μας βοηθάει να κάνουμε τη δουλειά μας με πολύ αποδοτικότερο τρόπο. Γνωρίζουμε ότι κάποιες συνήθειες διασφαλίζουν τη μακροχρόνια υγεία. Οι πάροχοι Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας αυτών των ηλικιακών ομάδων, στηρίζοντάς τους στο ταξίδι τους και αναγνωρίζοντας προβλήματα υγείας σε πρώιμο στάδιο. Δυστυχώς, παρά τη σημαντικότατη σπουδαιότητά της, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας συχνά υπολείπεται του επιπέδου που θα έπρεπε να διαθέτει. Αυτός είναι ο λόγος που αποτελεί κεντρική προτεραιότητα του Υπουργείου Υγείας και βεβαίως του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης 2020-2025 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και εργαζόμαστε αδιάκοπα για την ενίσχυσή της. Στο πλαίσιο του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγράμματος 2021-2025, η Κυβέρνησή μας, υπό την ηγεσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι απολύτως αποφασισμένη να ενισχύσει την πυραμίδα της φροντίδας υγείας. Φυσικά, η χρήση ψηφιακών μέσων είναι τεράστιας σημασίας για την επίτευξη αυτών των στόχων. Η εγκαινίαση της «Ηλεκτρονικής Εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα του Βιβλίου Τσέπης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για Παιδιά και Εφήβους» του ΠΟΥ/Ευρώπης μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην κάλυψη των τωρινών ελλείψεων, παρέχοντας εύκολα προσβάσιμες οδηγίες στους επαγγελματίες υγείας για την πρώιμη ανίχνευση προβλημάτων υγείας νέων».

Η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη δήλωσε:

«Θέλω να συγχαρώ και να εκφράσω την αμέριστη ευγνωμοσύνη μου για τη συνεχή υποστήριξη και πολύτιμη συνεργασία, στον ΠΟΥ Ευρώπης και σε όλους τους εταίρους που συμμετείχαν στην ανάπτυξη αυτού του καινοτόμου εργαλείου. Η ΠΦΥ αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η ευημερία της νεότερης γενιάς μας. Αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της καθολικής υγειονομικής περίθαλψης και είναι απαραίτητη για τη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου όλοι μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Στην καρδιά αυτής της φιλοσοφίας βρίσκεται η έννοια της Πρόληψης, εξασφαλίζοντας ότι κάθε πολίτης έχει πρόσβαση σε δωρεάν, υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας και μπορεί να ανιχνεύσει προβλήματα υγείας εγκαίρως. Η επίτευξη αυτού του οράματος απαιτεί τον εξοπλισμό των επαγγελματιών της πρωτοβάθμιας φροντίδας με όλη την απαραίτητη εκπαίδευση και τα σύγχρονα εργαλεία για την παροχή ποιοτικής φροντίδας, ιδιαίτερα για παιδιά και εφήβους.

Αυτή η εφαρμογή δεν αφορά απλώς την ευκολία- αφορά τη διασφάλιση ότι κάθε παιδί και έφηβος λαμβάνει τη φροντίδα που του αξίζει, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του ή την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση. Αφορά την ενδυνάμωση των επαγγελματιών ΠΦΥ ώστε να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις που θα επηρεάσουν θετικά αμέτρητες ζωές. Ας αγκαλιάσουμε τη δύναμη της ΠΦΥ - είναι κάτι περισσότερο από φροντίδα, είναι δέσμευση για ένα λαμπρότερο, υγιέστερο μέλλον για τη νεολαία μας, για την κοινωνία μας».

Ο Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ/Ευρώπης João Breda δήλωσε:

«Η εγκαινίαση της ηλεκτρονικής εφαρμογής του ΠΟΥ/Ευρώπης για κινητά τηλέφωνα του Βιβλίου Τσέπης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για Παιδιά και Εφήβους αποτελεί μεγάλη τιμή. Η εκδήλωση αυτή σηματοδοτεί μια πολλά υποσχόμενη αρχή για την εφαρμογή μας, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη την προηγούμενη παρουσίαση του Βιβλίου Τσέπης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για Παιδιά και Εφήβους στον ίδιο χώρο, εδώ στο Υπουργείο Υγείας, πριν από δύο χρόνια. Η εν λόγω πρωτοβουλία και η σταθερή υποστήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης, υπογραμμίζουν την αφοσίωση της Ελλάδας στην προώθηση της δημόσιας υγείας και τη διασφάλιση ποιοτικής φροντίδας για τα παιδιά και τους εφήβους. Η εφαρμογή αυτή σηματοδοτεί ένα σημαντικό επίτευγμα στις προσπάθειές μας να διασφαλίσουμε ότι οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας θα είναι προσβάσιμες στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη την Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του ΠΟΥ».

Γιατί τσουγκρίζουμε κόκκινα αυγά το Πάσχα; Τι συμβολίζουν τα κόκκινα αυγά;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Τι συμβολίζουν τα κόκκινα αυγά

Στο Χριστιανισμό το βάψιμο των αυγών γίνεται πάντα τη Μεγάλη Πέμπτη και για αυτό το λόγο πολλοί την ονομάζουν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Τη Μεγάλη Πέμπτη ψάλλεται και στις εκκλησίες ο Μυστικός Δείπνος, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Χριστός προσέφερε άρτο και οίνο στους μαθητές του, συμβολίζοντας το σώμα και το αίμα Του.

Για το λόγο αυτό, έχει επιλεγεί το κόκκινο χρώμα για την βαφή των αυγών, συμβολίζοντας την κίνηση του Χριστού κατά το μυστικό Δείπνο αλλά και το αίμα Του, όταν τον λόγχισε ο Ρωμαίος στρατιώτης πάνω στον Σταυρό. Λέγεται, μάλιστα, ότι όταν οι γυναίκες διαπίστωσαν ότι ο Χριστός είχε αναστηθεί, η Μαρία Μαγδαληνή προσπάθησε να πείσει έναν Ρωμαίο στρατιώτη που δεν πειθόταν για την Ανάσταση του Κυρίου, λέγοντας: "Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα αυτά τα αβγά; Και πράγματι έγιναν!».

Το αυγό συμβολίζει από την αρχαιότητα την ανανέωση της ζωής και το κόκκινο χρώμα το αίμα του Χριστού. Σε κάποια μέρη συνηθίζουν να τοποθετούν το πρώτο κόκκινο αυγό στο εικονοστάσιο του σπιτιού για να ξορκίσουν το κακό.

Ο συμβολισμός του αυγού στο Χριστιανισμό φέρει και μία επιπλέον σημασία, αφού θυμίζει στους πιστούς τον τάφο από τον οποίο εξήλθε ο Χριστός κατά την Ανάστασή Του. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας συνηθίζουν, μάλιστα, να φυλάνε το πρώτο κόκκινο αυγό του σπιτιού δίπλα στο εικονοστάσι για να εξορκίσουν το κακό. Ακόμη, το κόκκινο χρώμα θεωρείται σύμβολο χαράς και αντίδοτο κατά του κακού.

Γιατί τσουγκρίζουμε αυγά το Πάσχα;

Οι "αυγομαχίες" είναι άμεσα συνυφασμένες με τον εορτασμό του Πάσχα και την επανένωση της οικογένειας γύρω από το τραπέζι της Λαμπρής. Το τσούγκρισμα των αυγών με την ανταλλαγή ευχών "Χριστός Ανέστη" και "Αληθώς ο Κύριος" συμβολίζει τη γέννηση της ζωής, καθώς σπάει το κέλυφος, καθώς και το "σπάσιμο" του τάφου του Τάφου του Χριστού και την Ανάστασή Του.

Το αυγό ως προσφορά σε Αρχαίους Πολιτισμούς

Την διακόσμηση αυγών για λόγους συμβολικούς τη συναντάμε πριν από τα χρόνια του Χριστού, σε αρχαίους πολιτισμούς όπως στην Κίνα, την Περσία, την Αίγυπτο και τη Ρώμη, όπου συνηθιζόταν να τα μοιράζουν σε γιορτές για την υποδοχή της άνοιξης ως σύμβολο γονιμότητας, ανανέωσης της ζωής και ερχομού της Άνοιξης.

Το αυγό άλλωστε συμβολίζει τη δημιουργία νέας ζωής, με το σπάσιμο του κέλυφους. Στην αρχαία Ελλάδα το αυγό είναι η πηγή του κόσμου και της αρμονίας του σύμπαντος, σύμφωνα με τους Ορφικούς. 

Στην αρχαία Κίνα, το αυγό συμβόλιζε το όλον του σύμπαντος, ο κρόκος τον ουρανό και το ασπράδι τη γη, συνδέοντας τις δύο αντίθετες δυνάμεις της ζωής, το γιν και το γιανγκ, μέσω της επώασης των οποίων γεννήθηκε το πρώτο πλάσμα.

Οι αρχαίοι Φοίνικες είχαν το αυγό σε περίοπτη θέση, αφού πίστευαν ότι ένα αυγό που έπεσε στον Ευφράτη γεννήθηκε η Αφροδίτη, η Σύρια θεά Αστάρτη, ενώ οι βουδιστές πίστευαν ότι το να σπάει κανείς αυγά σημαίνει ότι μετενσαρκώνεται και φωτίζεται από το θείο, και ότι το τσόφλι συμβολίζει την άγνοια.

Διαβάστε επίσης

• Πόσο ωφέλιμα είναι τα αυγά; Πόσα επιτρέπεται να τρώμε; Η αλήθεια με την χοληστερίνη
• Σαλμονέλωση (σαλμονέλα) με πυρετό, διάρροια, μπορεί να οφείλεται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα
• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορείτε να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε

Η θεραπευτική επίδραση των λουλουδιών στην ανάρρωση, κόπωση, διάθεση, κατάθλιψη

της Kλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς, από αρχαιοτάτων χρόνων, συνδέεται με την ανθρώπινη χαρά για την άνοιξη και τη βλάστηση. Απότοκο των δοξασιών αυτών είναι το μαγιάτικο στεφάνι που φτιάχνεται από διάφορα άνθη και καρπούς και κρεμιέται στην πόρτα των σπιτιών.

Το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει στη σημερινή εποχή τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση, από την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί λόγω του τρόπου ζωής των σύγχρονων πόλεων.

Από πολύ παλιά ήταν γνωστό ότι τα λουλούδια έχουν κατευναστική επίδραση στον άνθρωπο. Οι αρχαίοι πολιτισμοί γνώριζαν τις θεραπευτικές ιδιότητες των λουλουδιών. Μάλιστα τα χρησιμοποιούσαν για θεραπεία ορισμένων ασθενειών. Οι χρήσεις αυτές των λουλουδιών αναγνωρίζονται όλο και πιο πολύ σήμερα.

Μελέτες στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης δείχνουν ότι τα λουλούδια έχουν συναισθηματική επίδραση στους ανθρώπους.

Τα λουλούδια έχουν μια φυσική ιδιότητα που μπορούν να μας βοηθήσουν να αισθανθούμε αναζωογονημένοι. Η επίδραση των λουλουδιών έχει χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία ασθενών που πάσχουν από κατάθλιψη, άγχος, προβλήματα του κύκλου της έμμηνου ρύσεως καθώς και για κόπωση, κούραση. 
Η παρουσία των λουλουδιών πυροδοτεί συναισθήματα ευτυχίας, εντείνει το αίσθημα της ικανοποίησης για τη ζωή και επιδρά μ΄ ένα θετικό τρόπο.

Με ποιόν μηχανισμό επιδρούν τα λουλούδια;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη επιστημονική ή βιολογική εξήγηση με ποιόν μηχανισμό επιδρούν τα λουλούδια στον άνθρωπο. Είναι γνωστό ότι τα λουλούδια έχουν μια κατευναστική επίδραση στην διάθεσή μας. Πάντως υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι που επιδρούν τα λουλούδια. Ο ένας είναι το χρώμα τους και ο άλλος το άρωμα τους.

Οι μυρωδιές των λουλουδιών και η διάθεση

Κάθε λουλούδι έχει ένα μοναδικό άρωμα και η επιστήμη έχει αποδείξει ότι κάθε άρωμα έχει διαφορετική επίδραση στη διάθεση μας και τον τρόπο σκέψης. Πολλά αιθέρια έλαια και αρώματα έχουν εξαχθεί από τα λουλούδια και αποτελούν τη βάση της αρωματοθεραπείας. 



Το χρώμα των λουλουδιών

Ομοίως, κάθε χρώμα έχει επίσης ένα μοναδικό αποτέλεσμα για μας με βάση το φως και την κυματική συχνότητα που αντιπροσωπεύει. Έτσι, ενώ το κόκκινο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ενέργειας, το κίτρινο μπορεί να μας κάνει να αισθανόμαστε αισιόδοξοι. 



Χρησιμοποιώντας τη θεραπευτική επίδραση λουλουδιών

Δεν χρειάζεται να είναι ειδικός κανείς για να χρησιμοποιήσει τη θεραπευτική ιδιότητα των λουλουδιών. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που βλέπουν λουλούδια το πρωί έχουν καλύτερη διάθεση και αισθάνονται καλύτερα από ότι αν δεν είχαν δει τα λουλούδια. Μάλιστα είναι πολύ πιθανό να περάσουν αυτήν την θετική ενέργεια σε άλλους ανθρώπους. Επίσης μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που λαμβάνουν λουλούδια, αμέσως χαμογελούν και δεν έχει σε αυτό καμία σχέση η ηλικία και η ιδιοσυγκρασία του ατόμου. Τα λουλούδια, μελέτες έδειξαν, ότι μπορεί να βοηθήσουν στο να περιορίσουν σε κάποιον την κατάθλιψη και να τον ενθαρρύνουν να γίνει πιο κοινωνικός. 

Τα λουλούδια έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στη διάθεση. Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα παρουσίαζαν συναισθήματα λιγότερο καταθλιπτικά, αγωνίας, άγχους, και σύγχυσης κάθε φορά που λάμβαναν λουλούδια, προβάλλοντας ένα υψηλότερο αίσθημα ικανοποίησης και χαράς για την ζωή.

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που οι άνθρωποι φέρνουν λουλούδια στα δωμάτια των νοσοκομείων. Τα λουλούδια μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο αισιόδοξοι και με αυτό τον τρόπο βοηθάτε η διαδικασία ανάρρωσης.

Διαβάστε επίσης

• Μπορεί να έχετε κατάθλιψη; Τι θα μπορούσατε να κάνετε για την θεραπεία της κατάθλιψης;
• Τι μπορείτε να κάνετε, για να απολαύσετε τις εορταστικές μέρες όσο γίνεται καλύτερα ξεφεύγοντας από την κατάθλιψη και την μελαγχολία.
• Τι προκαλεί τις αυτοκτονίες; Μύθοι και αλήθειες και ποια τα προειδοποιητικά σημεία για μια απόπειρα;

Πρωτομαγιά. Τα έθιμα, το μαγιάτικο στεφάνι και τα αρχέγονα λατρευτικά στοιχεία.

medlabnews.gr iatrikanea

Ο μαγεμένος Μάης

Η Πρωτομαγιά ανοιξιάτικη γιορτή, πολύ πριν γίνει εργατική γιορτή, κοντά πάντοτε στο Πάσχα, συνδυάζει αρχέγονα λατρευτικά στοιχεία που σχετίζονται με τη λατρεία των νεκρών (Λεμούρια, Ροζάρια) και την αναγέννηση της φύσης. Θεωρείται παρετυμολογικά ευνοϊκή για τα μάγια, όπως και ολόκληρος ο μήνας Μάιος.

Το μαγιάτικο στεφάνι

Το στεφάνι που πλέκεται την παραμονή της Πρωτομαγιάς είναι το μοναδικό σχεδόν έθιμο, που εξακολουθεί να μας δένει με την παραδοσιακή πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλιότερες εποχές. Το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κρανιάς ή κλήματος και στολιζόταν με λουλούδια και θαλερά κλαδιά από καρποφόρα δέντρα (αμυγδαλιά με αμύγδαλο, συκιά με τα σύκα, ροδιά με ρόδι ) αλλά και στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, κρεμμύδι και σκόρδο για το μάτι.

Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της θαλερότητας και της γονιμότητάς τους στον άνθρωπο είναι το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό μάλιστα χώρο δεν ήταν απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών αλλά η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού δέσμης από χλωρά κλαδιά  ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς κ.ά.  μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν η ύπαρξη μεταξύ των λουλουδιών και χλωρών κλαδιών φυτών αποτρεπτικών του κακού, όπως  τσουκνίδα, σκόρδο, δαιμοναριά, αγκάθια. Σε ορισμένες περιοχές οι μαγικές ενέργειες για υγεία συνοδεύονται από ομαδικές εκδηλώσεις, όπως αγερμούς (παιδιά στεφανωμένα με λουλούδια και κρατώντας κλαδιά καρποφόρων δένδρων έλεγαν τραγούδια του Μάη:

Μάη, Μάη χρυσομάη,
τι μας άργησες;
να μας φέρεις τα λουλούδια
και την άνοιξη;
ή
Μάη, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε (με τα ρόδα)  κ.ά.

Στην Κέρκυρα για παράδειγμα περιέφεραν κορμό τρυφερού κυπαρισσιού στολισμένου με λουλούδια, μαντήλια, κορδέλες και φρούτα της εποχής (μούσμουλα) και χορταρικά. Αυτό ήταν το μαγιόξυλο .

Η Πρωτομαγιά είναι εθιμικά μια από τις δημοφιλέστερες γιορτές του ελληνικού λαού ιδιαίτερα στο βορειοελλαδικό χώρο. Ο βαρύς χειμώνας, ο οποίος συνήθως επικρατεί στη Μακεδονία και κυρίως στην κατ’ εξοχήν ορεινή περιοχή της, με τις πολλές βροχές, τα χιόνια, τον παγετό, το δυνατό κρύο και τις ομίχλες, κάνει εντονότερη την προσδοκία της άνοιξης και του καλοκαιριού. Έτσι την Πρωτομαγιά γιορτάζεται χαρακτηριστικά και πανηγυρικά η βελτίωση του καιρού, η επικράτηση της άνοιξης και η επικείμενη έλευση του καλοκαιριού, η αναγέννηση προπαντός της φύσης.

Η Πρωτομαγιά στη Δυτική Μακεδονία συνδέεται με ποικίλα έθιμα γονιμικού  κυρίως χαρακτήρα, και τραγούδια. Έτσι, στη Βλάστη Κοζάνης πρωΐ πρωΐ αδειάζουν  τα αγγεία και φέρνουν φρέσκο νερό από τη βρύση. Τα παιδιά κόβουν κλάδους οξυάς και τους φέρνουν στους γύρω από το χωριό λόφους, όπου κυρίως τα κορίτσια  στήνουν χορούς, « πιάνοντας το Μάη». Στολίζουν τις μέσες τους με λυγαριές, για να μην τους πονάει  τον Ιούνιο στον θερισμό. Στο Τσακνοχώρι Βοϊου στολίζουν τις πόρτες των σπιτιών με πρασινάδες, ενώ στη Γαλατινή κρεμούν στη βρύση ένα πράσινο κλαδί και τρώνε κάτι πρωΐ - πρωΐ, για να « μην τους τσακίσ΄ ο κούκος».

Στην πόλη της Φλώρινας πρωϊ ανεβαίνουν στον  λόφο του Αγίου Παντελεήμονα και συναγωνίζονται ποιος θα μαζέψει πρώτος λουλούδια, να φτιάξουν στεφάνια που στεφανώνονται οι ίδιοι και φροντίζουν και να τα κρεμάσουν πρώτοι στην εξώπορτα του σπιτιού τους και να πιάσουν πρώτοι τον Μάη, για το καλό, για γούρι. Εκεί στον λόφο οι Φλωρινιώτες παραδοσιακά μέχρι σήμερα χαίρονται τη φύση, χορεύουν και τραγουδούν. Επικαλούνται επίσης τον άγιο Ιερεμία, που γιορτάζει τη Πρωτομαγιά, για να φύγουν από τα σπίτια τους ποντίκια, φίδια κλπ. με την έλευση του Μάη. Έτσι χτυπώντας τον μασά, ένα μέλος της οικογένειας, γυρίζει την παραμονή όλο το σπίτι και τους βοηθητικούς χώρους του φωνάζει μεταξύ άλλων: «Γιερεμία, συντελεία στα ποντίκια ( ή στα φίδια κλπ. )», ή «φύγετε γάτες, φίδια, ποντίκια, γιατί έρχεται ο Μάης ».

Και στα τραγούδια της Πρωτομαγιάς οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας θεωρούν τον Μάη ως τον κατ’ εξοχήν μήνα της άνοιξης και τον προπομπό του καλοκαιριού. Έτσι το παρακάτω πολύ γνωστό και ευρύτατα διαδεδομένο τραγούδι το τραγουδούν την Πρωτομαγιά στην Κοζάνη και αλλού, όταν οι οικογένειες γυρίζουν στολισμένες με πρασινολούλουδα από την εξοχή. Είναι η εποχή που με τη βελτίωση του καιρού είναι πλέον εφικτά τα μακρινά ταξίδια και η επιστροφή των ξενιτεμένων στο γενέθλιο τόπο τους:

Τώρα Μαγιά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι,

Τώρα φουντώνουν τα κλαριά και βγάζ΄ η γη χορτάρι,

τώρα κι ο ξένος βούλεται να πάγει στα δικά του.

Νύχτα σελώνει τ’ άλογο, νύχτα το καλιγώνει.

Βάζει τα πέταλα αργυρά, καρφιά μαλαματένια.

Βάζει τα φτερνιστήρια του, ζώνει κι του σπαθί του

Κι η κόρη που τον αγαπά κρατεί κερί και φέγγει.

Με το ‘να χέρι το κερί, με τ’ άλλο το ποτήρι

κι όσα ποτήρια τον κερνά, τόσες βουλές του λέει:

- Πάρε μ΄, αφέντη μ΄, πάρε με κι εμένανε κοντά σου,

να μαγειρεύω να δειπνάς, να στρώνω να κοιμάσαι,

να γίνω κι ασημόκουπα να πίνεις το κρασί σου.

Εσύ να πίνεις το κρασί κι εγώ να λάμπω μέσα.

- Κει που πηγαίνω, κόρη μου, γυναίκες δεν διαβαίνουν,

Κει ’ναι λύκοι στα βουνά και κλέφτες στα ντερβένια

κι εσένα παίρνουν, κόρη μου, κι εμένα με σκλαβώνουν.

Σε χορευτικό τραγούδι ακολουθεί παραλλαγή του από τον Πελεκάνο Βοϊου, ο λαός εκδηλώνει την προσμονή του για τον Μάη και την άνοιξη που φέρνει:

Μάη, Μάη , χρυσομάη, τι μας άργησες και δεν φάνηκες,

να μας φέρεις τα λουλούδια και την άνοιξη;

Λούσου κι άλλαξε, μπεΐνα, κοντά μου πλάγιασε.

Για ’τος, για ’τος από πέρα, με τριαντάφυλλα, με καρόφυλλα.

Σε άλλο τραγούδι, πολύ διαδεδομένο επίσης στον δυτικομακεδονικό χώρο, ο Μάης θεωρείται  ο μήνας, που παράλληλα με το ξύπνημα της φύσης μετά τη βαρυχειμωνιά, προκαλεί διέγερση ερωτικών αισθημάτων, γι’ αυτό και διατυπώνονται σχετικές συμβουλές. Άλλωστε γενικότερα ο Μάης, καθώς έχει συνδεθεί παρετυμολογικά με τη μαγεία, είναι  μήνας συνδεδεμένος με ποικίλες προλήψεις και δεισιδαιμονίες.

Κι εμείς το Μάη τον ξέρουμε πως είναι σκανταλιάρης,

που σκανταλίζει όμορφες χήρες και μαυρομάτες !

Το Μάη κρασί μην πίνετε, όξω μην κοιμηθείτε.

Τρία παιδιά παλάβωσαν και πήραν τα σοκάκια.

Σέρνουν ψωμί για τα σκυλιά και κρέας για τ’ αγρίμια,

σέρνουν κι αγαποβότανο γι΄ αυτές τις μαυρομάτες.

Στο παρακάτω τραγούδι από τα πολλά σχετικά της επαρχίας Βοϊου Κοζάνης, διατυπώνονται οι προσδοκίες όχι  μόνο του ανθρώπου, αλλά και των άλλων ζωντανών οργανισμών, από τον όμορφο μήνα της άνοιξης, που στ΄ όνομά του εξυμνούνται οι ομορφιές της φύσης και της ζωής:

Απρίλη, Απρίλη δροσερέ, Μάη καμαρωμένε,

σε μήνυσαν, Μάη μου, τα πρόβατα ν΄ αξιώνεις ( = αυξάνεις ) τα χορτάρια,

Σε μήνυσαν οι όμορφες ν΄ αξιώνεις τα λουλούδια,

σε μήνυσαν και τα πουλιά της άνοιξης τ΄ αηδόνια

ν΄ αξιώνεις τα κοντά κλαδιά και τα ψιλά δενδράκια.

Την ίδια μέρα οι γυναίκες συνηθίζουν να συγκεντρώνουν τα χόρτα που χρησιμοποιούν για τα φάρμακα (βότανα) και να βγάζουν το ασπρόχωμα ή ασημόχωμα που προορίζεται για λούσιμο όλο το χρόνο. Πιστεύουν ότι έτσι η ψώρα και οι λειχήνες εξαλείφονται. Μάλιστα η εξαγωγή του χώματος  αυτού από συγκεκριμένο σημείο γινόταν με συμμετοχή πολλών γυναικών μαζί και με τραγούδια.

Ο σεβασμός προς τους νεκρούς, οι οποίοι ευρίσκονται ακόμη πάνω στη γη και ετοιμάζονται να ξαναμπούν στους τάφους οδηγεί τις γυναίκες στα νεκροταφεία προκειμένου να καθαρίσουν τους τάφους από τα χόρτα, να τους ασβεστώσουν και να τους περιποιηθούν, να ανάψουν κεριά και όταν γυρίσουν στα σπίτια να φτιάσουν πίττα που μοιράζουν στη γειτονιά και στους φτωχούς για συχώριο.

Στον καταραμένο τόπο το Μάη χαλαζώνει......

Το χαλάζι, όπως είναι γνωστό, προκαλεί μεγάλες καταστροφές στη γεωργική  παραγωγή, όταν μάλιστα πέφτει την εποχή που  ανθίζουν τα φυτά (αμπέλια, δέντρα) ή ωριμάζουν οι καρποί τους. Αυτός είναι και  ο λόγος που ο γεωργός το θεωρεί κατάρα και θεομηνία, όπως εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς από σχετικές παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις π.χ. «στον καταραμένο τόπο το Μάη μήνα χαλάζι ρίχνει», «αντά ’πρεπε δεν έβρεχε κι ο  Μάης χαλαζώνει».

Ειδικότερα  ο λαός πιστεύει ότι με το χαλάζι εκδηλώνεται η οργή του θεού για κάποιο ηθικό παράπτωμα των ανθρώπων. Τέτοια παραπτώματα που μπορούν, σύμφωνα πάντοτε με τη λαϊκή αντίληψη, να προκαλέσουν χαλαζοθύελλα είναι πολλά. Αναφέρω ενδεικτικά την παραβίαση της αργίας ορισμένων εορτών, την εγκατάλειψη νόθου παιδιού, δοξασία  με πλατειά διάδοση σε χαλαζόπληκτες ελληνικές περιοχές αλλά και στον ευρωπαϊκό χώρο,  τον ανόσιο έρωτα μεταξύ συγγενών εξ αίματος, όπως συχνά  αναφέρεται στα δημοτικά μας τραγούδια, την εξωμοσία χριστιανού, τη φθορά εκκλησιαστικής – μοναστηριακής περιουσίας.

Ο  γεωργός για να αποφύγει την καταστροφή του μόχθου του ο γεωργός καταφεύγει στη μαγεία, στη θρησκεία  αλλά συνήθως και στα δύο  μαζί. Με τη βοήθεια της μαγείας επιχειρεί «να καταδέσει το χαλάζι», να το  «καρφώσει» και να το «γυρίσει πίσω» χρησιμοποιώντας μέσα και τους τρόπους, όπως πυροστιά, μαυρομάνικο μαχαίρι, κεριά και άνθη του Επιταφίου, κόκκινο αβγό του Πάσχα, επωδές, που χρησιμοποιεί, όπως είναι γνωστό, και σε άλλες περιστάσεις.

Άγιοι προστάτες από το χαλάζι

Τη βοήθεια της θρησκείας εξασφαλίζει με την αυστηρή τήρηση  της αργίας ορι-σμένων εορτών ή μνήμης αγίου, που θεωρείται προστάτης από το χαλάζι και θεωρεί την  παραβίασή της από  τις πιό σοβαρές αιτίες για τη χαλαζόπτωση. Έτσι π.χ. τηρούνται αυστηρά σαν αργίες από τους αμπελουργούς και τους κηπουρούς σ’όλες σχεδόν τις χαλαζόπληκτες περιοχές η Μεγάλη Πέμπτη, η Πέμπτη της Διακαινησίμου, η ημέρα της Αναλήψεως, της Πεντηκοστής. Αυτές τις ημέρες δεν πλένουν, δεν απλώνουν ρούχα, δεν λούζονται, δεν γνέθουν και δεν πηγαίνουν στο αμπέλι.

Άη Γιάννης ο Χαλαζιάς

Στην Κεντρική Ελλάδα «κρατούν την αργία του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (8 Μαίου), που τον λένε μάλιστα «χαλαζιά», γιατί πιστεύουν ότι  ο άγιος «στέλνει το χαλάζι και καταστρέφει τα σπαρτά». Στη Μακεδονία την αργία του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας  Ελένης που «φυλάει από το χαλάζι. Το σηκώνει στο μανίκι της», ενώ στην περιοχή της Γορτυνίας τη γιορτή της Αγίας Τριάδας  και του Αγίου Αντωνίου.

Σε διάφορες άλλες περιοχές  καταφεύγουν σε αγίους που θεωρούνται γενκότερα προστάτες της βλαστήσεως από ασθένειες ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως ο άγιος Τρύφων και ο Προφήτης Ηλίας ή τοπικούς αγίου, όπως ο άγιος  Αχίλλειος (Κόνιτσα),  ο Κοσμάς ο Αιτωλός (Ήπειρος), ο άγιος  Αρσένιος (Παραμυθιά Θεσπρωτίας). Ενώ όμως η λατρεία των αγίων που προαναφέρθηκαν είναι περιορισμένη τοπικά, η λατρεία του αγίου Χριστοφόρου, ως προστάτη από το χαλάζι, καλύπτει όλο το βορειοελληνικό χώρο, από την Ήπειρο μέχρι την Ανατολική Θράκη.

Ειδικότερα στην Ήπειρο πιστεύεται ότι ο άγιος Χριστόφορος «γυρίζ’ με το χαλάζ’ στον κόρφο», για αυτό και τηρούν την αργία της γιορτής του (9 του Μάη) με μεγάλη αυστηρό-τητα. «Έχ’ νι σκόλ’ όλοι, γιατί πεισμών’ ου άγιους». «...Επειδή πολλοί ζητούσι με εις πόλιν έχειν ή χώραν ή αγρόν, ή εν οιωδήποτε τόπω μη επέλθη αυτοίς εκεί, Δέσποτα, χάλαζα, μηδέ θυμός μηδέ αφορία αμπέλου, αλλ’ ει και ποτε ηδικούντο, απελθόντος μου εκείσε, φύλαξον τους τόπους αυτών, όπως ούτοι αφθόνως λαμβάνουσι τας αιτήσεις αυτών...» Του Αγίου Χριστοφόρου δε μπαίνουν στους κήπους και στα χωράφια, γιατί, αν δουλέψουν, «θα πέση χαλάζι και θα τους χαλάσει τη σοδειά» «Ο Αη Χριστόφορος, λένε, στέκεται με το χαλάζι στο χέρι» και αλλού πως το έχει στην ποδιά του το χαλάζι κι ίσια το ρίχνει, άμα εργαστείς στη γιορτή του».

Από την ίδια περιοχή προέρχεται μια παράδοση που αιτιολογεί την καθιέρωση της αργίας στις 9 Μαϊου: Όταν ακόμη η ημέρα δεν είχε καθιερωθεί ως αργία, θέλησε ο άγιος Χριστόφορος να παρουσιαστεί στο θεό και να παραπονεθεί, αλλά ο φύλακας άγγελος της Πύλης τον ρώτησε τί θέλει και μαθαίνοντας την αιτία τον συμβούλεψε: - Αφού δε σου κρατούν την ημέρα, χτύπα τους με λιθάρια από δω ψηλά. - Πού να βρω τα λιθάρια, εδώ δεν έχουμε, είπε ο άγιος. - Έχουμε το χαλάζι. Έτσι και έγινε. Επήρε το μεγαλύτερο χαλάζι χτύπησε τους γεωργούς και κατάστρεφε τους αγρούς και τους κήπους τους. Από τότε κρατούν την ημέρα αυτή» .

Στη Μακεδονία (περιοχή Πέλλης) «για να μη πέφτει χαλάζι και καταστρέφει τα σπαρτά, τα δέντρα - ακόμη και τα ζώα σκοτώνει - φυλάνε την ημέρα του αγίου Χριστοφόρου». Και στη Χαλκιδική «εκείνη την ημέρα οι γεωργοί δεν οργώνουν». Στο χωριό Καρπερό των Γρεβενών στις 9 Μαϊου η λειτουργία συνοδεύεται από δημοτελή θυσία και «εγκατόρυξη» (ταφή) των υπολειμμάτων από την από κοινού κατανάλωση του σφαγίου. «Συγκεντρώνονται οι κάτοικοι της περιοχής στο εξωκλήσι του Αγίου Χριστοφόρου και μετά τη λειτουργία θυσιάζουν ένα μαύρο αρνί. Η θυσία γίνεται σ’ ένα λάκκο κοντά στο άγιο βήμα, σκεπασμένο με μια πέτρα. Στο λάκκο αυτό χύνεται το αίμα, το δέρμα και τα κόκκαλα του αρνιού μετά από το κοινό τραπέζι».

Όταν υπάρχει κίνδυνος να πέσει χαλάζι μαζεύεται ο κόσμος στον άγιο Χριστόφορο. Έρχεται και ο παπάς. «Ανοίγουν και βγάζουν μερικά κόκκαλα από μέσα. Ο παπάς φέρνει την εικόνα του αγίου Χριστοφόρου. Την ακουμπάει πάνω στην πέτρα, ανάβει και μια λαμπάδα, διαβάζει την ευχή και το σύννεφο δια-λύεται». Η τελετή της εκταφής των οστών του θυσιασθέντος ζώου συνηθίζεται και σε περιπτώσεις ανομβρίας στην ίδια περιοχή. Τη γιορτή τηρούσαν και οι Τούρκοι... Στη Θράκη για τον ίδιο σκοπό και με την ίδια αυστηρότητα τηρούν την αργία του αγίου.

Στο Φανάρι Κομοτηνής «κάθε χρόνο στη γιορτή τ’ αποβραδύ έκαμναν αγρυπνία και την ώρα που έβγαινε τ’ άστρο, ο αυγερινός, ανέβαιναν έξω στα χωράφια κι έκαμναν δέησι να μη ρίχνει χαλάζι. Κείν’ τη μέρα δεν δούλευαν κι οι Τούρκοι του Γιαπατζή. Ρωτούσανε πότε ήτανε η γιορτή τ’ για να μη δουλέψουν».

Στην Κομοτηνή, τέλος, όπως αναφέρει ο Στίλπων Κυριακίδης, «του Χριστοφόρου δε δ’ λεύουν». Είνι για του χαλάζ’». Ο άγιος Χριστόφορος (250 περ. π.Χ.) ανήκει στους λαϊκούς μάρτυρες τόσο της Ανατολικής όσο και της Δυτικής Εκκλησίας και θεωρείται από το ελληνικό λαό καθώς και τους ευρωπαϊκούς λαούς προστάτης από διάφορες συμφορές, όπως είναι οι επιδημίες, η κακοκαιρία, τα ατυχήματα κ.ά. Η εικονογραφική παράδοση είναι διττή. Η μία τον θέλει Κυνοκέφαλο, επειδή ήταν πολύ όμορφος και παρακάλεσε το Θεό να τον κάνει άσχημο.

Η σύνδεσή του με τα απότομα καιρικά φαινόμενα, όπως είναι η χαλαζόπτωση, αποτελεί ενδεχομένως ένα στοιχείο για την συσχέτισή του με τους αιγυπτιακούς Κυνοκεφάλους δαίμονες. Στην απόδοση της ιδιότητας του προστάτη από το χαλάζι στον άγιο Χριστόφορο συνετέλεσε προφανώς η εποχή που γιορτάζει (9 Μαϊου) που θεωρείται η πιο κρίσιμη για τις επιπτώσεις της χαλαζόπτωσης στη γεωργική παραγωγή. Η άλλη παράδοση τον παριστάνει με κανονικά χαρακτηριστικά να κουβαλάει στον ώμο το Χριστό, τον οποίο περνάει από ένα ποτάμι (Χρι-στοφόρος).

Ως Χριστοφόρος είναι σήμερα ο προστάτης των αυτοκινητιστών. Στο εύλογο ερώτημα, γιατί η λατρεία του αγίου αυτού εντοπίζεται ειδικά στο Βόρειο Ελληνικό χώρο, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τη σχετική έρευνα τόσο σε έντυπα όσο και στο χειρόγραφο υλικό του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, και γιατί έχει τέτοια διάδοση σε σύγκριση με την περιορισμένη τοπικά λατρεία άλλων αγίων, την απάντηση δίνει η διάδοση της λατρείας του αγίου Χριστοφόρου στον βορειοελληνικό χώρο οφείλεται στις καιρικές συνθήκες που επικρατούν την εποχή της εορτής του αγίου ή σε τοπική λατρεία του αγίου, προερχομένη από τη Μ. Ασία (Καππαδοκία), που απλώθηκε στο χώρο αυτό, όπου επικρατούν οι ίδιες δυσμενείς συνθήκες κλίματος. Την υπόθεση αυτή ενισχύει και η παρουσία εικόνων του αγίου Χριστοφόρου σε ναούς των Μικρασιατών Ελλήνων προσφύγων στους τόπους όπου εγκαταστάθηκαν.

Στο ερώτημα εξ άλλου, γιατί αποδίδεται στον άγιο η ιδιότητα του προστάτη από το χαλάζι, η απάντηση θεωρούμε ότι δίδεται από τη διήγηση που υπάρχει στο συναξάριο του αγίου - που σώζεται σε κώδικα του ΙΑ΄ αιώνα - και απηχεί ασφαλώς παλαιότερη παράδοση, όπου αναφέρεται ότι ο άγιος σε προσευχή του προς τον θεό, όταν τον οδηγούσαν στο μαρτύριο είπε: «Κύριε, δος χάριν τω σώματί μου, ίνα πας ο έχων λείψανόν μου φανερώς δύναται δι αυτού απελαύνειν τους δαίμονας. Αλλά και επειδή πολλοί ζητούσι με εις πόλιν έχειν ή χώραν ή αγρόν, ή εν οιωδήποτε τόπω μη επέλθη αυτοίς εκεί, Δέσποτα, χάλαζα, μηδέ θυμός μηδέ αφορία αμπέλου, αλλ’ ει καί ποτε ηδικούντο, απελθόντος μου εκείσε, φύλαξον τους τόπους αυτών, όπως ούτοι αφθόνως λαμβάνουσι τας αιτήσεις αυτών... Και ήλθεν αυτώ φωνή εκ του ουρανού. Κατά το αίτημά σου έσται σοι, και ου μη λυπήσω σε έως του αιώνος. Και εν τούτω θαυμασθήσει..»

Οι Μάηδες στο Πήλιο...

Στο Πήλιο ο ερχομός του Μάη γιορταζόταν παλιότερα– και αναβίωσε κάποιες φορές από το 1957 και εξής στη Μακρινίτσα - με ιδιαίτερες εκδηλώσεις. Κατά μία περιγραφή, την παλαιότερη, του Ζωσιμά Εσφιγμενίτη το 1892 «Τη α΄ Μαϊου άγουσι τινές νουμηνίαν μετημφιεσμένοι και προσωπιδοφορημένοι όντες εν συνεταιρισμώ και συνοδεία δέκα έως δώδεκα, ων έκαστος φέρει ίδιον όνομα, ως ιατρός, γενίτσαρος, αράπης κτλ. Έχοντες μεθ’ εαυτών και νεανίαν τινά όλον κεκαλυμμένον δι’ ανθέων, όν ονομάζουσι « μαγιόπουλον» και περιερχόμενοι ανά τας οδούς και ρύμας του χωρίου άδουσι και χορεύουσιν επί προαιρετική αμοιβή.

Τα αδόμενα δε ιδιόρρυθμα άσματα εισί τάδε:

Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε,

Ο Μάης με τα τριαντάφυλλα κι Απρίλ’ς με τα λουλούδια,

Όλον τον κόσμο γέμουσι τ’ άθη και το λουλούδι,

Το νιόνε περικύκλουσες μες της κυράς την πόρτα.

Άνοιξε, πόρτα της κυράς, πόρτα της μαυρομάτας,

Να μπω να διώ τη λιγυρή, πώς στρώνει, πώς κοιμάται,

Πώς στρώνει στα τριαντάφυλλα, κοιμάται στα λουλούδια.

Πώς να την πω να σηκωθεί, πώς να την πω να κάτσει.

Να την ειπώ αγιόκλημα, το κλήμα κόμπους έχει,

Να την ειπώ τριαντάφυλλο κι από τ’ αγκάθι βγαίνει,

Να την ειπώ βασιλικό κι από τη μυρουδιά του.

Ακόμη: Αφέντη κι αφεντούτσικε, πέντε φορές αφέντη,

Λύσε τ(ο), αφέντη μ’, λύσε το, το χρυσομάντηλό σου,

Κι αν έχεις γρόσια δός μας τα, φλουργιά μη τα λυπάσαι,

Κι αν τα λυπάσαι τα φλουριά, δός μας δεκαπεντάρια.

Δός μας τα, αφέντη, δός μας τα, να πούμε για την υγειά σου,

Για την υγειά σ’, αφέντη μου, για την καλή χρονιά σου,

Να ζήσης χρόνους εκατό και να τους ξεπεράσεις,

Κι απ’ τους διακόσιους κι εμπροστά, ν’ ασπρίσεις, να γεράσεις,

Ν’ ασπρίσεις σαν τον Όλυμπο, σαν τ’ άσπρο περιστέρι. Και του χρόνου.

Το έθιμο έχει ζωγραφίσει στις αρχές του 20ού αιώνα ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, ενώ ο Γεώργιος Αδρακτάς κάνοντας λόγο για την σηροτροφία (καματερός) στο Πήλιο αναφέρεται στη συνήθεια των γυναικών για προληπτικούς λόγους «κατά την πρωτομαγιάν αποσπώσιν εκ του μάη ήτοι του παιδός, όστις εστολισμένος δι’ ανθέων χορεύει κατά την πρώτην του Μαϊου προ των οικιών υπό τον ήχον τυμπάνου, τεμάχιον ορμαθιάς από μαϊολούλουδα, ταύτα δε μετά χαράς κρεμώσιν εις την πρώτην σταντοσιάν, επειδή τούτο θεωρείται ως συντελεστικόν καλής εσοδείας».

Περιγραφή των Μάηδων στο Πήλιο μας δίνει το 1931 στη Νέα Εστία ο Γιάνης Κορδάτος. Μετά την αναβίωσή τους (1957) οι περιγραφές είναι πολλές (Κ. Λιάπης, Αποστολία Νάνου-Σκοτεινιώτη. Δ. Λαμπαδάρης, Κ. Καρυδάκης κ.ά.) και αφορούν σε όλα τα χωριά του Πηλίου.

Σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες πληροφορίες ομάδες ανδρών ντυμένων με διάφορα ρούχα και προσωπίδες παράσταιναν τον αράπη, το γιατρό, το γέρο και τη γριά, τον φουστανελά, τον γενίτσαρο, τη χανούμισσα και στη μέση πάντοτε έναν νέο στολισμένο με λουλούδια, που κρατούσε ένα ξύλο στολισμένο επίσης με λουλούδια, το μαγιόξυλο. Η ομάδα συνοδευόταν από οργανοπαίχτες με ζουρνά, νταούλι, βιολί και περιερχόταν τα σπίτια και τα μαγαζιά και παρίστανε πως ο νέος πέθαινε και ο γιατρός με τη βοήθεια και της γριάς τον ξανάφερναν στη ζωή. Τραγουδούσαν και τα παραπάνω τραγούδια.

Ως προς τις λεπτομέρειες οι περιγραφές που διαθέτουμε διαφέρουν μεταξύ τους. Ωστόσο κοινό στοιχείο που χαρακτηρίζει το μαγικοθρησκευτικό δρώμενο του Πηλίου και το συνδέει με ανάλογα ανοιξιάτικα δρώμενα του ελληνικού χώρου (Ζαφείρης, Φουσκοδέντρι, «Πεθαμένος») είναι η συμβολική μιμική αναπαράσταση θανάτου και ανάστασης στο αποκορύφωμα της άνοιξης και στην αρχή της καρποφορίας. Όπως έχει γράψει για την παλιά « Αθηναϊκή Πρωτομαγιά » ο Δημ. Καμπούρογλους, η « η πρώτη Μαϊου συνεκέντρωσε την ελπίδα της βλαστήσεως, την χαράν της ανθίσεως και την αθανασίαν της καρπώσεως, εκπροσωπήσασα συμβολικώς και την άνοιξιν ολόκληρον».

*Η Δρ Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, είναι τ. Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών

kathimerini.gr

Διαβάστε επίσης

• Οι θεραπευτικές ιδιότητες των λουλουδιών. Βοηθούν στην κατάθλιψη, την κόπωση και στην ανάρρωση.
• Τριαντάφυλλο, κυνόροδο, ροδέλαιο με θεραπευτικές ιδιότητες για πονοκέφαλο, ζαλάδες, κατάθλιψη, πληγές, στομαχικούς πόνους